Metodologia BB_Design Lab: Partycypacyjne Kształtowanie Przestrzeni Miejskiej

BB_Design Lab stanowi interdyscyplinarne laboratorium projektowania partycypacyjnego, zlokalizowane w Bielsku-Białej. Jego nadrzędnym celem jest stymulowanie rozwoju miasta poprzez strategiczne wykorzystanie potencjału wzornictwa, dążąc do kreowania przestrzeni charakteryzującej się podwyższonymi walorami estetycznymi, zwiększoną dostępnością oraz wzmocnionym potencjałem kreatywnym dla ogółu mieszkańców.

Fundamentem działalności Laboratorium jest metodologia projektowania wspólnego (co-design), zakładająca aktywne zaangażowanie zróżnicowanych interesariuszy – w tym mieszkańców, ekspertów branżowych, przedstawicieli instytucji kulturalnych i akademickich, sektora przedsiębiorczości oraz administracji publicznej – w kolektywny proces tworzenia rozwiązań urbanistycznych dla Bielska-Białej. Przyjmuje się, iż jedynie poprzez synergiczną współpracę oraz konfrontację różnorodnych perspektyw możliwe jest adekwatne adresowanie potrzeb społecznych i efektywne budowanie środowiska miejskiego sprzyjającego wysokiej jakości życia.

Stosowany Proces Projektowy: Od Diagnozy do Implementacji

Implementowany proces projektowy bazuje na ugruntowanych metodykach design thinking i obejmuje trzy zasadnicze, sekwencyjne etapy:

1. Diagnoza i Empatyzacja (Definiowanie Problemu): Faza inicjalna koncentruje się na dogłębnym rozpoznaniu i zrozumieniu badanego wyzwania. Przeprowadzana jest analiza uwarunkowań kontekstualnych, identyfikacja potrzeb i oczekiwań mieszkańców oraz diagnoza istniejących problemów i barier. Kluczowe znaczenie na tym etapie przypisuje się rozwijaniu perspektywy empatycznej oraz analizie zagadnienia uwzględniającej różnorodne perspektywy użytkowników i ekspertów.
2. Konceptualizacja (Generowanie Rozwiązań): Po precyzyjnym zdefiniowaniu problemu następuje etap generowania potencjalnych rozwiązań. Wykorzystywane są zaawansowane techniki kreatywnego myślenia, sesje generowania pomysłów (brainstorming) oraz interdyscyplinarna wiedza ekspercka w celu opracowania innowacyjnych i potencjalnie skutecznych propozycji interwencji.
3. Materializacja i Walidacja (Prototypowanie i Testowanie): Wyselekcjonowane koncepcje poddawane są procesowi prototypowania, przybierając formę modeli, wizualizacji, scenariuszy usługowych lub ograniczonych wdrożeń pilotażowych. Opracowane prototypy są następnie weryfikowane w warunkach zbliżonych do rzeczywistych, co pozwala na zebranie danych zwrotnych i iteracyjne doskonalenie rozwiązań w celu maksymalizacji ich efektywności przed potencjalną implementacją na szerszą skalę.

Fundamentalne Zasady Działalności

• Interdyscyplinarność: Integrowana jest wiedza i doświadczenie pochodzące z różnorodnych dziedzin, takich jak wzornictwo, sztuka, nauki ścisłe i humanistyczne, inżynieria, socjologia oraz zarządzanie. Ta interdyscyplinarna synteza, inspirowana modelem cyklu kreatywności integrującym naukę, inżynierię, design i sztukę, jest fundamentem dla generowania innowacyjnych i przełomowych koncepcji.
• Projektowanie Uniwersalne: Działania ukierunkowane są na tworzenie rozwiązań dostępnych i użytecznych dla wszystkich użytkowników, bez względu na wiek, poziom sprawności czy inne cechy indywidualne. Eliminacja barier oraz promowanie inkluzywności stanowią podstawowe założenia metodologiczne.
• Orientacja na Dobrostan Mieszkańców: Nadrzędnym celem podejmowanych inicjatyw jest podnoszenie jakości życia w Bielsku-Białej. Działania koncentrują się na kreowaniu przestrzeni publicznych odznaczających się przyjaznością, funkcjonalnością oraz potencjałem inspirującym.
• Edukacja i Dyseminacja Wiedzy: Zgromadzona wiedza i doświadczenia są systematycznie upowszechniane poprzez organizację warsztatów, seminariów, wystaw oraz publikacji, co przyczynia się do budowania świadomości społecznej na temat roli designu w zrównoważonym rozwoju miast.

Strategiczne Obszary Interwencji

Wypracowana metodologia znajduje praktyczne zastosowanie w realizacji konkretnych projektów, adresujących kluczowe wyzwania urbanistyczne, w tym:

• Miasto Piękne: Inicjatywy mające na celu podniesienie standardów estetycznych przestrzeni publicznej, przeciwdziałanie chaosowi wizualnemu, ochronę dziedzictwa kulturowego oraz wdrażanie i egzekwowanie standardów regulacyjnych, w tym lokalnych przepisów dotyczących reklamy zewnętrznej, celem uporządkowania przestrzeni wizualnej.
• Miasto Dostępne: Rozwój i prototypowanie rozwiązań eliminujących bariery architektoniczne, informacyjne i społeczne, w oparciu o pryncypia projektowania uniwersalnego.
• Miasto Kreatywne: Stymulowanie rozwoju lokalnych sektorów kreatywnych, promowanie edukacji kreatywnej oraz tworzenie infrastruktury sprzyjającej innowacjom, z wykorzystaniem potencjału lokalnych przedsiębiorstw technologicznych i środowisk twórczych.

BB_Design Lab pozycjonuje się jako kluczowa platforma dialogu i kooperacji, która aktywnie wykorzystuje kreatywność oraz zaawansowane metodologie projektowe do współtworzenia pomyślnej przyszłości Bielska-Białej – miasta estetycznego, dostępnego i kreatywnego dla wszystkich jego użytkowników.